Frank Keizer

Koen Sels gaat in zijn debuutroman Generator ‘op zoek naar hoe het komt’ maar moet gaandeweg vrezen dat hij zichzelf alleen maar verder onmogelijk maakt, zowel in de liefde als in werk. Hij wil met dit boek, een coming of age-roman, alledaagse sensaties redden van de luide roep om conventionaliteit (familie, natiestaat, normatieve seksuele patronen) en ze aftasten in hun potentieel, voor ze vaste vorm hebben gekregen. Sels is, en hier verraadt zich de kunstopleiding die hij genoten heeft, geïnteresseerd in documentatie, niet in werk. Dat klinkt droog en conceptueel, met als de titel, maar Sels schrijft het meest affectieve proza dat ik sinds tijden las. De vertelwijze is episodisch: de vorm die gebeurtenissen aannemen als vaste genres om hun ontwikkeling, afwikkeling en verwikkeling te beschrijven ontbreken. Ook de volwassenwording die het boek suggereert is zo bedrieglijk, en wordt uiteindelijk afgewezen: echte groei is in dit boek afwezig. In plaats daarvan: verruimtelijking van iets wat zich in de tijd afspeelt. Gelijktijdigheid. De jeugd van de auteur wordt op paradoxale wijze tegelijkertijd als onpersoonlijk en persoonlijk beschreven. Zoals zoveel mensen van zijn generatie (op deze lezing neemt de titel ook een voorschot) groeit Koen Sels op zonder voorgeschiedenis, in een van de vele verkavelingswijken van West-Europa waarin de geschiedenis tot stilstand is gekomen. Ja, dit is ook een boek over de jaren negentig, een tijd van oneindige deja-vu. Maar het beeld dat er is ontstaan van die jaren maakt deel uit van de vertelling zelf: de jaren negentig worden ‘fake, stijlloos en ahistorisch’ genoemd. Daarmee komen ze op losse schroeven te staan. Dat vertellende metabewustzijn is kenmerkend voor dit boek, maar nergens vermoeiend of verlammend. Koen Sels wil voorbij geprefabriceerde noties over zichzelf denken. Hij doet een poging het heden te articuleren in popliedjes die als ritme in plaats van als tegencultuur bestaan, gesprekken aan niet-filosofische tafels, en in relaties die (nog) niet exemplarisch zijn.